Kayıp Yas Süreci
Ölüm geri döndürülemez olduğundan kişi için en acı kayıp şeklidir. Beklendik de olsa sevilen kişinin kaybı çaresizlik, suçluluk, inkâr, korku, şaşkınlık ve öfke gibi duygular ortaya çıkarabilir; yaşamın anlamsızlığı ve boşluk düşüncelerine sebep olabilir. Kayıp karşısında verilen yas tepkisi, kişinin yaşamının her alanını ilgilendiren çok boyutlu bir süreçtir ve doğal bir tepkidir.
Kişilerin yas tepkileri yas tutan kişinin kişilik tipine, ölen kişi ile ilişkisinin niteliğine, ölüm şekline, sosyal desteğe, geçmiş kayıpların varlığına ve yas sürecinde oluşan sıkıntılara göre değişmekle birlikte kişiler yas sürecini belirli evrelerle tamamlarlar:
• Kaybedilen kişinin öldüğü ve geri dönmeyeceği gerçeğiyle yüzleşmesini içeren, kişinin bilişsel olarak ölümü kabul etse de duygusal olarak içselleştirmenin zaman alacağı kaybın gerçekliğini kabul etme süreci.
• Kayıp ile ortaya çıkan acıyı kabullenmenin önemli olduğu yas ile oluşan acı üzerinde çalışma ve duyguları ifade etme süreci. Kişinin, kayba bağlı acısını bastırması yas sürecinin uzamasına neden olur, bunun yerine yaşadığı acıyı etrafındakilerle paylaşması, duygularını ifade etmesi gerekir.